Biżuteria vintage to gratka dla kolekcjonerów i niewyczerpane źródło inspiracji dla współcześnie działających projektantów. Przeczytaj o najważniejszych cechach stylu biżuterii lat ’50.
Dwa seriale emitowane na platformie Netflix mogły zwrócić uwagę miłośniczek i miłośników mody lat ’50. i ’60. Seriale Ratched i Gambit królowej były prawdziwą uczta dla oczu. Kostiumografowie pracujący przy obydwu produkcjach znów podsycili modę na vintage! Oryginale stroje z tego okresu to prawdzie skarby, podobnie jak biżuteria vintage. Przyjrzyjmy się charakterystycznym cechom ozdób z tego okresu.
PONADCZASOWA KLASYKA
Dla państw Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych, okres lat ’50. to czas powrotu do luksusu po ciężkich latach wojny. Trendy w modzie i szlachetnej biżuterii wyznaczali projektanci z Paryża. W 1947 roku Christian Dior zaprezentował New Look – nową sylwetkę, która zdefiniowała styl dekady. Styl ten upowszechniły filmowe produkcje z Hollywood. Ikoną mody stała się Audrey Hepburn, uosabiając ponadczasową klasyczną elegancję.
Otwarte dekolty sukien, modnych w tym czasie, zachęcały do noszenia kolorowych naszyjników na szelkach (bib necklaces) i odważnych kolczyków. Modne stały się pierścienie koktajlowe, czyli noszone zazwyczaj na prawej dłoni pierścienie z dużym klejnotem. Popularne w tym okresie oprawy kamieni to ballerina i bypass.
W biżuterii lat ’50. wyraźne są inspiracje klasyczne. Modne są zestawy, czyli parury (z fr. parure, czyli garnitur jubilerski). W parurze znajdziemy pasujące do siebie kolczyki, naszyjnik, bransoletki, broszki i pierścionki. Popularne w tym okresie jest złoto. Często stosowanymi motywami dekoracyjnymi są kokardki, wstążki, frędzle, motywy zwierzęce oraz kwiaty i liście. Pojawiające się dekoracje kwiatowe inspirowane są epoką wiktoriańską – ulubione kwiaty okresu lat 50. to róże, tulipany, maki i słoneczniki. Ówczesną nowością na rynku złotniczym jest wykorzystanie w biżuterii turkusów i koralowców.
COSTUME JEWELLERY
Nowym fenomenem lat ’50. jest costume jewellery. “Biżuteria kostiumowa” służyła pierwotnie przemysłowi filmowemu. Rekwizytorskie precjoza doskonale imitowały biżuterię szlachetną – jakość tej imitacji zrewolucjonizowała złotnictwo. Od tego momentu, biżuteria nie musi być wyłącznie symbolem statusu!
Aby rozróżnić klasyczną biżuterię, od kostiumowej, wprowadzone zostanie specjalistyczne słownictwo. Klasyczna biżuteria z cennych metali i kamieni przybierze nazwę fine jewellery, czyli biżuterii szlachetnej. Jej tańszy i bardziej dostępny odpowiednik będzie nosić nazwę biżuterii sztucznej. Sztuczna biżuteria będzie bardziej filuterna, kolorowa i – po prostu – większa.
Popularne w latach ’50. stały się zestawy biżuterii wykonane ze sztucznych pereł, szkła, emalii i tworzyw sztucznych, takich jak Lucite i bakelit. Często wykorzystywane były imitacje szlachetnych kamieni, szczególnie kolorowych, takich jak rubiny i szmaragdy. Barwę w jubilerskich kompozycjach uzyskiwano także za pomocą emalii.
W projektach biżuterii tego okresu znajdziemy motywy zapowiadające epokę atomową: fantazyjne przedstawienia eksplozji, gwiazd i gromad gwiazd, galaktyk, atomów i elektronów, a także słonecznych rozbłysków.
BIŻUTERIA VINTAGE – TYPOWE MOTYWY LAT ’50.
Perły: idealny dodatek do małej czarnej. Od wiszących kolczyków po naszyjniki i bransoletki z podwójnym pasmem, perły osiągnęły status kultowych, zwłaszcza wśród ikon mody, takich jak Grace Kelly i Audrey Hepburn. W tym okresie pojawiły się również perły w różnych odmianach kolorystycznych, między innymi kremowe, szampańskie, szare i o barwie kawy.
Tekstura: od bransoletek z siateczki po kolczyki z guzikami oraz broszki z rzeźbiarskimi motywami kwiatowymi, najczęściej wybieranym materiałem było tu złoto. Bransoletki i naszyjniki ze złotych łańcuszków noszono także samodzielnie, a złote broszki z naturalistycznymi motywami uzupełniały strój wieczorowy.
Stras i cyrkonie: czyli sztuczne diamenty. Cyrkonie w tym okresie zyskują niezwykłą popularność. Od naszyjników z pojedynczej nici po duże kolczyki i bransoletki mankietowe – sztuczne diamenty odzwierciedlają blask tamtych czasów. Rok 1956 to początek marki Swarovski. Jej istnienie zapoczątkowała współpraca z domem mody Dior, dla którego powstał opalizujący kryształ Aurora Borealis, czyli zorza polarna – mieniący się tęczową poświatą.
Tworzywa: zaskoczyć może fakt, że popularne “pleksi” stosowane jest w biżuterii już od lat ’50. Pleksi to skrót od handlowej nazwy Plexiglas. Płytki uzyskane z żywicy akrylowej produkowane były przez różnych producentów. W kontekście sztucznej biżuterii, najczęściej napotkamy na akryl produkowany przez firmę Lucite. Biżuteria z serii Confetti firmy Lucite zawierała kolczyki, naszyjniki, bransoletki i pierścionki z osadzonymi błyskotkami, drobnymi kwiatuszkami i cyrkoniami. Pleksi wykorzystywano także w charakterze materiału, z którego tworzono kamienie kaboszonowe używane w broszkach. Charakterystyczny typ broszki tego okresu to „Jelly Belly” przedstawiających kształty zwierząt.
Zdecydowane zasady: lata 50. to epoka nie otwarta jeszcze na modowe eksperymenty. Wedle ówczesnego kanonu, strój powinien być zawsze adekwatny do okazji, a stroje i biżuteria zestawione w szykowne komplety. Stąd wynikała popularność parur, opisanych już wcześniej. Jubilerska etykieta tej dekady wykluczała współistnienie srebra i złota w jednej kreacji. Jeśli chcesz nosić biżuterię w duchu lat 50, musisz zdecydować – albo srebro, albo złoto! 🙂
BIŻUTERIA VINTAGE – CO WARTO KUPIĆ?
W poszukiwaniu oryginalnej biżuterii z lat ’50. zajrzyj na zagraniczne serwisy zajmujące się sprzedażą antykwarycznej biżuterii. Możesz przeszukać także Amazon, Etsy, lub zajrzeć do aplikacji Vestaire.
Zagraniczne marki biżuterii szlachetnej, na które możesz zwrócić uwagę to Van Cleef and Arpels, Boivin, Hermes, Marchak, Pierre Sterle, Harry Winston, Cartier, Tiffany’s, The Kramer Brothers, De Beers. Z biżuterii sztucznej zaś – Monet, Coro, Trifari i Avon.
Jeśli interesuje cię biżuteria polskich projektantów z tego okresu, przed decyzją o zakupie wyrobów na Allegro lub Olx, zaczerpnij nieco wiedzy o aktualnym rynku na tematycznych grupach prowadzonych na Facebooku. Więcej o polskiej biżuterii tego okresu przeczytasz pod tym linkiem.
